شرایط و بایسته های اقتصادی احزاب

از آنجا که بخش مهمی از اداره جامعه از سوی دولت ها مربوط به حوزه و تکالیف اقتصادی است، احزاب که خود را برای کسب قدرت و حکمرانی نامزد و در معرض رای همگانی قرار می دهند با توجه به اهمیت مقوله اقتصاد باید در این زمینه برنامه و راهکار ارایه دهند.
در میزگرد ایرنا مرکز مشهد برای کالبد شکافی زوایا و تبیین این موضوع با نمایندگان چند حزب و تشکل سیاسی گفت و گو و بحث و تبادل نظر شده که دیدگاه های آنان به شرح زیر است:

** احزاب باید زمینه را برای اجماع نخبگان در عرصه اقتصاد فراهم آورند
عضو شورای استانی حزب کارگزاران سازندگی ایران در خراسان رضوی گفت: در حوزه اقتصاد به تجمیع نخبگان توسط احزاب نیاز داریم تا موجب تجمیع نظرات در حوزه های مختلف اقتصادی شود که در این صورت می توان کمک بزرگی به دولت ها کرد.
نسرین یوسفی افزود: دولت دارای شبکه بزرگی از متخصصان است که نقش اتاق فکر را برای آن بازی می کنند اما همیشه اتاق فکر نباید داخل دولت باشد.
وی اظهار داشت: یکی از ایرادهایی که در کشور وجود دارد این است که همیشه در داخل دولت ها تصمیم گیری می شود و پیوند دولت با بدنه جامعه که کمک کرده اداره مملکت را به دست گیرد، کمتر شده است.
عضو شورای استانی حزب کارگزاران سازندگی ایران در خراسان رضوی گفت: تصور ما این است که کسی که وارد حزب می شود فقط می خواهد کار سیاسی کند در حالی که حزب باید حوزه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را هم پیگیری کند.
یوسفی با بیان اینکه احزاب باید نظام تصمیم سازی و تصمیم گیری دولت ها را اصلاح کنند، افزود: در احزاب گروه های مختلف در حوزه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی وجود دارند که باید تجمیع شوند و نگاه های یکسانی در هر کدام از این عرصه ها ارایه دهند تا وقتی یک دولت از دل جریان سیاسی برخاست بتواند با معدل برنامه های احزاب آن جناح سیاسی، کشور را اداره کند و گسیختگی نظام تصمیم گیری و تصمیم سازی در کشور ایجاد نشود.
وی اظهار داشت: حوزه اقتصادی را نمی توان نادیده گرفت زیرا مردم عادی که فعالیت سیاسی و حزبی ندارند بیشتر نگاه شان این است که هر گروه سیاسی چه برنامه هایی در راستای توسعه اقتصادی کشور ارایه می دهد.
یوسفی گفت: کسانی که از دل احزاب قدرت سیاسی می گیرند باز هم در اجرای برنامه های آن حزب تردید می کنند چون واهمه دارند که مورد هجمه واقع شده و در معرض این اتهام قرار گیرند که کار سیاسی می کنند.
وی افزود: ما اکنون چشم انداز ۲۰ ساله داریم که دولت ها برای رسیدن به آن برنامه می دهند و حرف ما به عنوان کنشگران حزبی این است که در تدوین این برنامه ها احزاب هم باید مشارکت داشته باشند و خود دولت ها به تنهایی و بی نیاز از احزاب برنامه ندهند.
عضو شورای استانی حزب کارگزاران سازندگی ایران در خراسان رضوی اظهار داشت: هدفی که احزاب می توانند پیگیری کنند تدوین نظام اجرایی، تصمیم گیری و تصمیم سازی است.
وی گفت: به طور مثال در این راستا در حزب کارگزاران، کانون کارآفرینی در تهران و استان خراسان رضوی شکل گرفته است که از اهداف این کانون کمک به تصمیم سازی، پیشنهاد روش های موفق برای حل مشکلات اقتصادی جامعه، اخذ نظر کارشناسان هر حوزه و انتقال آن به مسوولان مربوطه در حوزه های شهری و دولت است.

** محدودیت های اقتصادی که قانون فعلی احزاب برای آنها ایجاد کرده فساد آور است
دبیر حزب موتلفه اسلامی خراسان رضوی نیز در این میزگرد گفت: وقتی طبق قانون، احزاب مجاز به فعالیت اقتصادی نیستند به طور طبیعی این حوزه مغفول می ماند.
حمیدرضا ترقی افزود: اکنون روند تغذیه مالی احزاب محدود به کمک دولت شده است و در نتیجه یک دولت که اهمیتی برای احزاب قائل نیست پولی به احزاب نمی دهد و دولتی که به احزاب اهمیت می دهد به آنها یارانه هم پرداخت می کند.
وی اظهار داشت: این نتیجه همان نگاه غلط به تحزب است و این بخش قانون احزاب قابل انتقاد است منتهی این که روش تامین نیازهای مالی احزاب چه روشی است می توان روی آن نظر داشت و مداقه کرد و ما هم نظراتی داریم که مفسده ایجاد نشود.
ترقی گفت: احزابی که منابع مالی ندارند مجبورند از منابع دیگر استفاده کنند به طور مثال سازمان های مردم نهاد غیردولتی (NGO) در زیر مجموعه خود تشکیل می دهند و از پول آنها استفاده می کنند و از این راه هم از منابع مالی دولت و هم از خارج کشور و کمک های سازمان ملل بهره می برند.
وی افزود: خطر دیگری که در این سیستم وجود دارد این است که احزاب مجبور می شوند به کانون های قدرت و ثروت وصل شوند و از رانت های دولتی استفاده کنند.
ترقی اظهار داشت: این روش ها ناشی از آن است که در قانون، محدودیت هایی برای فعالیت اقتصادی احزاب ایجاد کرده ایم که فسادآور است و احزاب را به سوی این موارد سوق می دهد.
وی گفت: انتظار کار اقتصادی، پژوهش اقتصادی، اظهار نظر و موضع گیری اقتصادی از احزاب وقتی امکان پذیر است که احزاب تاثیرگذاری قابل توجه در روند اقتصادی و سیاسی کشور داشته باشند و احساس کنند که نقطه نظرها، پیشنهادها و دیدگاه های آنها چه در حوزه اقتصاد و چه در حوزه سیاست مورد توجه مسوولان و دولتمردان قرار می گیرد.
دبیر حزب موتلفه اسلامی خراسان رضوی افزود: دولت ها اغلب کمتر روحیه مشورت گیری از احزاب، بخش خصوصی و مردمی دارند و بیشتر به ظرفیت های داخلی خود توجه می کنند در حالی که در کشورهای توسعه یافته برنامه ریزی برای کشور را به خارج از دولت و کارشناسان غیردولتی خبره می سپارند.
وی اظهار داشت: در این کشورها برنامه ها و پروژه ها بر اساس سلیقه مسوول اجرایی، روابط، فشارهای نمایندگان یا تقاضاهای مردمی و سیاسی اجرا نمی شود بلکه بر اساس نیازهای منطقه ای شکل می گیرد.
ترقی گفت: در ایران چون اقتصاد در نظام حزبی با متر سیاسی اندازه گیری می شود، بسیاری از احزاب در بحران های اقتصادی سکوت اختیار می کنند و کمتر وارد چالش های اقتصادی می شوند.
وی افزود: علت این است که اصل تحزب در کشور هنوز جا نیفتاده است و ساختار قوی و تشکیلاتی که وقتی موضوع اقتصادی را مطرح و بیان می کند مورد دقت و توجه همه قرار گیرد، وجود ندارد.
دبیر حزب موتلفه اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: مسایل اقتصادی در نظام حزبی کشور اغلب به حاشیه افتاده و بیشتر احزاب به مسائل سیاسی می پردازند و یک سیاست زدگی خاص در آنها به وجود آمده است.
وی اظهار داشت: حزب موتلفه در تهران یک مرکز برنامه ریزی زیر مسئولیت دبیرکل حزب دارد که بالاتر از معاونت های مختلف حزب است و چندین کمیسیون کاری که یکی از آنها کمیسیون اقتصادی است که با استفاده از اعضای کارشناس حزب و کارشناسان خارج از حزب مسایل اقتصادی کشور را بررسی می کند.
ترقی گفت: حزب موتلفه عناصر با تجربه اقتصادی در بازار و بخش های مختلف کشور دارد که در مسایل اقتصادی صاحب نظرند و دیدگاه های آنها گاهی به صورت نامه های محرمانه برای دولت و سایر مسئولان کشور ارسال می شود.
وی افزود: تیمی که مواضع دبیرکل را تدوین می کند نیز به طور مستمر مسایل اقتصادی را مورد توجه قرار می دهد به گونه ای که بخشی از مواضع هفتگی دبیرکل حزب باید به موضوع های اقتصادی اختصاص یابد.
دبیر حزب موتلفه اسلامی خراسان رضوی گفت: همین ساختار برنامه ریزی در استان ها هم باید وجود داشته باشد.
وی افزود: در کشور ما برنامه حزب قابل اجرا نیست و قانون اساسی اجازه نمی دهد که برنامه و سیاست حزب در جامعه اجرا شود.
ترقی اظهار داشت: در شرایط کنونی مطالبه احزاب از دولت ها در درجه نخست باید این باشد که چرا سیاست های ابلاغ شده توسط رهبری که می تواند عمده مشکلات اقتصادی کشور را حل کند اجرا نمی شود؟
وی گفت: ما باید به دنبال سیاست هایی باشیم که منطبق بر ایدئولوژی و اهداف قانون اساسی است و بتواند کشور را در برابر تکانه های خارجی مقاوم کند و این کار نیازمند این است که برنامه های اقتصادی احزاب هم مورد ارزیابی قرار گیرد.

** کنشگران حزبی حاشیه امن داشته باشند
عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها در خراسان رضوی نیز در این میزگرد گفت: احزاب و فعالان سیاسی باید حاشیه امن داشته باشند و تا زمانی که این حاشیه امن به وجود نیاید نمی توان از احزاب و فعالان سیاسی کنش سیاسی فعال، پیوسته، هدفمند و موثر طلب کرد.
تقی ابراهیمی سالاری افزود: به هر میزان که دموکراسی افزایش یابد فساد کاهش می یابد و به هر میزان که دموکراسی کاهش یابد فساد افزایش می یابد و احزاب سنسور و گیرنده هایی هستند که افراد فاسد را نگران می کنند.
وی اظهار داشت: اگر احزاب آزاد باشند و هزینه ای برای نقد کردن دولت و حاکمیت نپردازند کار سامان می یابد اما اگر هزینه نقد کردن را افزایش دهیم و جرات بیان مطالب و نقد نباشد امثال «خاوری» ها به وجود می آیند.
عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها در خراسان رضوی گفت: به قول «ماکس وبر» همیشه یک منبع و جایگاه قدرت در اجتماع وجود دارد که در شرایط نبود احزاب، خاصه پرور می شود اما اگر احزاب حضور به جا و به موقع داشته باشند، می توانند قدرت را به صورت گسترده توزیع کنند.

** اتکای دولت به نفت باعث بی نیازی آن از احزاب در همه حوزه ها از جمله اقتصاد شده است
ابراهیمی سالاری افزود: دولت در کشور ما یک دولت وابسته به درآمد نفت است و این گونه دولت ها به درآمدهای مالیاتی وابسته نیستند لذا به مردم خیلی بها نمی دهند.
وی اظهار داشت: دولت هایی که نفت و معادن معدنی ندارند ناچارند به مردم وابسته باشند و به آنها بها دهند اما دولت های دارای درآمد نفتی می توانند امور دولتی و حاکمیتی خود را از این محل پیش برند و نیازی به مداخله مردم و ایجاد و تقویت احزاب یا نظر سنجی از آنها نمی بینند و این از مشکلات تاریخی ماست.
وی گفت: در زمان مشروطه که اقتصاد ما اقتصاد کشاورزی و مبتنی بر تولید کالاهای سنتی بود احزاب توانستند جایگاه خود را باز کنند اما بعد از اکتشاف نفت دیگر دولت ها نیازی به مردم نمی دیدند.
عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها در خراسان رضوی افزود: با اینکه از ابتدای اکتشاف نفت چندین بار قیمت این کالا افزایش یافته و دو یا سه برابر شده است ولی کشورهای دارنده نفت به مسیر توسعه هدایت نشده اند چرا که این مائده آسمانی بدون هیچ فعالیتی به جیب دولت ها می آید در حالی که در کشورهایی که درآمد نفتی نداشتند چون متکی به رضایت مردم بودند کارآفرینان و بخش خصوصی رشد پیدا کرد و مردم هم در سرنوشت خود مداخله داشتند.
وی اظهار داشت: تمام دولت هایی که در ایران بر سر کار می آیند کوتاه مدت فکر می کنند و دراز مدت نمی اندیشند و می خواهند برای دوره بعد نیز رای بیاورند پس هیچ گاه در سیاست های اقتصادی آنها آنچه منافع ملی دراز مدت را تامین کند نمی بینیم.
ابراهیمی سالاری گفت: کشور ما با انواع بحران ها روبه رو است که نتیجه نبود نگاه درازمدت دولت ها بوده است و به دید منطقه ای و بخشی به مسایل نگاه شده است.
وی افزود: دولت ها در ایران اغلب کوتاه نگر و روزمره نگر بوده اند و این قاعده فقط به ایران اختصاص ندارد و در تمام دنیا تقریبا این چنین است اما تفاوت این است که در بسیاری از کشورها احزاب این فرایند درازمدت را کنترل می کنند و گرچه در ایران نیز احزاب بارها تمرین کرده اند که به این نقطه برسند اما فضا و فرصت برایشان فراهم نبوده است.
عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها در خراسان رضوی اظهار داشت: از سازمان های مردم نهاد و NGO هم نباید غافل شد زیرا به دلیل هزینه های متعددی که احزاب و حاکمیت بر مردم تحمیل کرده اند و حزب گریزی که در جامعه وجود دارد بخشی از جامعه به سوی فعالیت اجتماعی پیش می رود.
وی گفت: سازمان های مردم نهاد محیط زیست، آب و مرتبط با مسایل خانواده یا سمن هایی مانند اتاق بازرگانی را که بدون پرداخت هزینه سیاسی می خواهند به خروج کشور از بحران های آب، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی کمک کنند، باید حمایت کرد.
ابراهیمی سالاری افزود: باید فعالیت احزاب و سازمان های مردم نهاد را با هم پیگیری کنیم اما در کشور ما حتی با سمن ها نیز برخورد مناسبی نشده است.
وی اظهار داشت: افزون بر این ها می توان انجمن دانش آموختگان اقتصاد راه اندازی کرد تا بدون کنش سیاسی رهنمود های اقتصادی ارایه دهد.
عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها در خراسان رضوی گفت: نقش اساسی احزاب، طراحی چشم اندازی است که بتواند در یک دوره ۲۰ یا ۵۰ ساله راه حل گذر جامعه در مسیر توسعه را تدوین کند.

** احزاب باید باشگاه کشورداری در همه زمینه ها از جمله اقتصاد باشند
دبیر خانه کارگر خراسان رضوی نیز در این میزگرد گفت: در کشور ما احزاب اغلب در موسم انتخابات حاضر می شوند و قبل از این که بگوییم نقش احزاب در اقتصاد چیست باید پرسید که نقش دولت در احزاب چیست؟ آیا حزب پرور است یا حزب ستیز؟
سید حسین رسولی افزود: احزاب در کشور ما از سوی رسانه های گروهی و نشریات تبلیغ نمی شوند و هر که سخن می گوید ابتدای سخنش این است که من سیاسی یا حزبی نیستم، انگار که سیاسی بودن جرم است و این در حالی است که مسلمان اگر سیاسی نباشد به نظر من مسلمان نیست.
وی اظهار داشت: پرسش من این است که مطبوعات چه کمکی به توسعه و گسترش احزاب کرده اند؟ به مردم چه کمکی کرده اند که آنها به احزاب مورد نظر خود بپیوندند؟ به نظر من نوعی حزب ستیزی در کشور رواج دارد و در چنین شرایطی نمی توان از احزاب انتظار ارایه برنامه اقتصادی داشت.
دبیر خانه کارگر خراسان رضوی تاکید کرد: کار حزبی به معنای آموزش کشورداری است و احزاب، باید باشگاه کشور داری باشند که چنین نیستند و البته نظام جمهوری اسلامی نظام نوپاست و انتظاری که از احزاب جوامع غربی داریم نباید از ایران داشته باشیم.
۱۹۲۲/۶۰۵۳

انتهای پیام /*